Quảng Bình kinh tế thuộc tỉnh nghèo Bắc Miền Trung nhưng xưa nay sự học luôn được coi trọng. Đó là mảnh đất tốt cho công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập theo tinh thần Chỉ thị 11CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X).

Hội Khuyến học Quảng Bình ra đời chỉ hơn 10 năm, Hội đã hình thành một hệ thống tổ chức từ tỉnh đến tận khu dân cư với trên 197.552 hội viên chiếm trên 21% dân số, luôn tâm huyết với sự nghiệp khuyến học, khuyến tài xây dựng xã hội học tập.

Với vai trò nòng cốt trong sự liên kết, phối hợp các tổ chức, các lực lượng xã hội làm công tác khuyến học, khuyến tài. Năm năm qua (2005- 2010) các cấp Hội tập trung giải quyết mâu thuẫn giữa số học sinh nghèo có nguy cơ bỏ học trên hàng trăm nghìn lượt em, nhu cầu khen thưởng giáo viên dạy giỏi, học sinh học giỏi ngày càng tăng, với nguồn Quỹ khuyến học quá thấp, bình quân chưa đến 1.000đ/người dân. Để tháo gỡ khó khăn đó các cấp Hội chọn xây dựng Quỹ khuyến học, khuyến tài làm khâu đột phá. Hình thức vận động Quỹ khá phong phú, đa dạng như: kêu gọi sự giúp đỡ, tài trợ của các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước, đóng góp tự nguyện ngày công của nông dân, thợ thủ công; ngày lương của cán bộ CNVC; hình thức học bổng 1+1, 1+n; tổ chức liên hoan tiếng hát khuyến học, xây dựng các mô hình cây trồng, vật nuôi khuyến học, ...

Với cách làm sáng tạo trên, 5 năm qua các cấp Hội đã nhận được sự ủng hộ của các tổ chức, cá nhân hảo tâm trong và ngoài tỉnh cùng với hệ thống Quỹ khuyến học của Hội Khuyến học huyện, thành phố, xã, phường, thị trấn, dòng họ, liên gia với số tiền trên 45 tỷ đồng, trong đó Quỹ Tỉnh hội huy động trên 16,3 tỷ đồng; Hội Khuyến học huyện, thành phố trên 3,2 tỷ đồng; Hội Khuyến học các cơ quan, trường học, doanh nghiệp, các xã, phường, thị trấn, dòng họ 25,5 tỷ đồng. Sổ Quỹ khuyến học, khuyến tài các cấp Hội thu được còn khiêm tốn nhưng nhờ đó từ năm 2005- 2009 đã tổ chức phát thưởng cho hàng nghìn lượt thầy cô giáo dạy giỏi, học sinh học giỏi, học sinh đạt giải từ cấp tỉnh trở lên với số tiền trên 3 tỷ đồng; phát học bổng 16.000 suất cho số học sinh nghèo vượt khó, số học sinh quá nghèo bỏ học trở lại trường với số tiền trên 20 tỷ đồng; trợ cấp cho học sinh nghèo có nguy cơ bỏ học 115.000 lượt với số tiền trên 7 tỷ đồng, 40.000 cuốn vỡ, 2.600 bộ sách giáo khoa, 5 tủ sách, 620 chiếc xe đạp, ...

Các cấp Hội, đặc biệt là Hội Khuyến học cơ sở luôn phối hợp chặt chẽ với nhà trường và các tổ chức Đoàn thể bằng việc dự chào cờ vào sáng thứ 2 hàng tuần với nhà trường để nắm bắt tình hình học tập, rèn luyện của học sinh nhằm có biện pháp động viên khen thưởng và quản lý các học sinh cá biệt, học sinh lầm lỡ mắc các tệ nạn xã hội có kết quả. Mô hình "Tiếng trống khuyến học", phong trào học sinh đường phố tự quản "10 không" đã được các tổ chức Hội cơ sở hưởng ứng thực hiện.

Với phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm, Hội Khuyến học đã vận động toàn dân tự nguyên đóng góp trên 60 tỷ đồng cho việc kiên cố hóa trường học, tiêu biểu có anh Phan Hải ở Hải Trạch- Bố Trạch thường trú tại TP Hồ Chí Minh ủng hộ 3,5 tỷ đồng đầu tư xây dựng 2 ngôi trường tiểu học và THCS cho địa phương xã Hải Trạch.

Đồng thời công tác khuyến học trong nhà trường các hoạt động ngoài nhà trường củng được đẩy mạnh và đạt kết quả cao.

Phong trào xây dựng GĐHH đã được các cấp Hội coi trọng và tích cực triển khai thực hiện, cuối năm 2009 có 79.900 GĐHH, trong đó có trên 50.186 gia đình đạt 3 tiêu chí GĐHH và có trên hàng chục nghìn gia đình tú tài, cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ.
Đã sớm trở thành phong trào quần chúng, mới qua 5 năm thực hiện (2005- 2009) đến nay có trên 4.600 dòng họ đăng ký đạt 5 tiêu chí DHKH và đã có trên 65% dòng họ đạt 5 tiêu chí DHKH.

Cùng với hệ thống giáo dục chính quy, hệ thống giáo dục không chính quy củng được đẩy mạnh. Hội Khuyến học từ tỉnh đến cơ sở đã xác định trách nhiệm của mình làm nòng cốt chủ động phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo, các ngành, các cấp có liên quan xoay chạy kinh phí, xây dựng phương án thành lập các Trung tâm học tập cộng đồng và gương mẫu đi đầu trong quá trình triển khai thực hiện. Đến nay toàn tỉnh đã xây dựng được 156/159 TTHTCĐ xã, phường, thị trấn đạt tỷ lệ 98,11%, 175 CLBHTCĐ thôn, bản, tiểu khu, đã liên kết phối hợp với các cơ quan, Đoàn thể để lồng ghép các chương trình dự án, bình quân mỗi năm mở được trên dưới 2.000 lớp, thu hút trên 90.000 lượt người tham gia và thực sự mang lại hiệu quả tốt.

Công tác khuyến học, khuyến tài của Quảng Bình đã góp phần quàn trọng trong việc nâng cao dân trí đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, tăng cường khối đại đoàn kết trong các tầng lớp nhân dân, giúp nhau xóa đói giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư./.


Phạm Thị Bích Lựa
Chủ tịch Hội khuyến học Quảng Bình