Ngày 27/02/2009, tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên của tỉnh Khánh Hoà Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Hội Khuyến học tỉnh đã tiến hành mở Hội nghị tập huấn cho trên 140 học viên gồm : Giám đốc, PGĐ Trung tâm học tập cộng đồng (TT.HTCĐ), Trung tâm giáo dục thường xuyên (TT- GDTX), cán bộ chủ chốt của UBND cấp xã và cán bộ quản lý của các Phòng GD&ĐT huyện, thị xã thuộc tỉnh Khánh Hoà.

Nội dung tập huấn :
- Hướng dẫn cách lập dự toán hoạt động ở các TT-HTCĐ
- Mạng lưới và liên kết
- Thu thập và biên soạn tài liệu phục vụ cho việc học tập ở mỗi địa phương.
- Quá trình hoạt động và duy trì hoạt động của TT-HTCĐ.
- Trao đổi kinh nghiệm cách viết các chuyên đề cho TT-HTCĐ.

Qua một ngày tiếp thu, thảo luận, trao đổi, liên hệ thức tế ở địa phương tỉnh Khánh Hoà và qua thông tin, từ nhiều địa phương trên cả nước trong việc vận động xây dựng, tổ chức hoạt động và duy trì bền vững các TT-HTCĐ. Hội nghị đã thống nhất đánh giá : tỉnh Khánh Hoà cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước trong những năm qua trong nhiệm vụ “trồng người”, khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập… của Đảng và Nhà nước là đáng khen ngợi. Bởi Hội khuyến học và nghành GD&DT từ hai bàn tay trắng mà chủ yếu là đem tâm huyết của nhiều thế hệ cán bộ, Đảng viên, sự quan tâm của các cấp Uỷ Đảng, Chính quyền, các ban nghành, đoàn thể mà đến nay cả nước đã thành lập được trên 90 % số xã, phường, thị trấn có TT-HTCĐ. Nhiều tỉnh, TP đã phủ kín 100% và nhiều TT-HTCĐ đã hoạt động có hiệu quả phục vụ tốt nhu cầu học tập cùa nhân dân được dư luận trong và ngoài nước đánh giá cao và khen ngợi. Bộ GD&ĐT đã ban hành được bản Quy chế hoạt động của TT-HTCĐ, là cơ sở pháp lý để các TT-HTCĐ hoạt động được thuận lợi và hiệu quả hợn.Tuy nhiên cũng từ nhiều nguồn thông tin thì hiện nay mới chỉ có 20 % số TT-HTCĐ hoạt động có hiệu quả thực sự, 50% của số còn lại hoạt động ở mức trung bình còn lại là một số địa phương lập cho có lệ hoặc sợ mất thành tích thi đua mà lập…Nhiều CB, Đảng viên còn thờ ơ, đứng ngoài cuộc cho đây không phải việc của mình, lãnh đạo của nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm hoặc nhận thức chưa đầy đủ về nhiệm vụ quan trọng này. Một số không ít CB do năng lực yếu nhưng lại phải kiêm nhiệm nhiều việc của địa phương… nên để xảy ra tình trạng có TT-HTCĐ, có chức danh hẳn hoi nhưng TT vẫn không thể hoạt động được.v.v…

Hội nghị có những kiến nghị với các cơ quan hữu quan như sau :

1/ Về tổ chức cán bộ : Mỗi TT-HTCĐ cần có ít nhất(02) cán bộ chuyên trách (không kiêm nghiệm) mới tập trung cho công việc nặng nề này được, những cán bộ này cần phải có những tiêu chí là :Tâm, Tầm, Tài, Trí, Thời gian và uy tín với cộng đồng. Tránh tình trạng khi chưa có kinh phí thì nói do không có kinh phí nên TT không hoạt động được và khi có kinh phí rồi thì tìm mọi cách để chi hết kinh phí mà TT vẫn không hoạt động được…do vây cần phải có nhưng con người có các tố chất: năng động, sáng tạo giám nghĩ, giám làm và giám chịu trách nhiệm trước pháp luật về những việc làm của mình. Tất nhiên là dưới sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, sự giám sát của Chính quyền và nhân dân.

2/ Về tên gọi của Trung tâm: nên thống nhất lấy tên là :“Trung tâm học tập cộng đồng” Phường, xã … như Quy chế đã ghi. Hiện nay ở nhiều địa phương trên cả nước đã lập TT và lấy tên là “Trung tâm sinh hoạt văn hoá và học tập cộng đồng”.(TP Nha Trang, Khánh Hoà) một số tỉnh phía Nam cũng vậy.

3/ Về chức danh của Ban điều hành TT: nên thống nhất theo Quy chế là : Giám đốc, PGĐ và các uỷ viên. Ở Khánh Hoà và một số nơi lại đặt chức danh là Trưởng ban điều hành TT, có nơi lại gọi là Trưởng đại diện TT.

4/ Về chuyên môn nghiệp vụ : mỗi năm ít nhất Sở GD&ĐT phối hợp với Hội khuyến học của tỉnh nên tổ chức một đợt tập huấn về nghiệp vụ, tổ chức đi tham quan, học tập những địa phương ở trong tỉnh, trong nước và kể cả ra nước ngoài để về vận dụng trong công tác được tốt hơn.

5/ Về kinh phí hoạt động : Theo Thông tư 96/2008/TT-BTC ngày 27/10/2008 Hướng dẫn việc hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các TT-HTCĐ :mỗi TT-HTCĐ khi thành lập được ngân sách nhà nước hỗ trợ chi phí ban đầu để mua sắm trang thiết bị phục vụ cho công tác của TT là 30.000.000đ. nhiều tỉnh phia Bắc như Thái Bình, Hưng yên, Hải Dương, Nam Định…, Phía Nam như TP HCM, Bình Dương, Đồng Tháp, Cà Mau, Đồng Nai… đều được Đảng, Chính quyền quan tâm, ngoài việc cấp kinh phí theo Thông tư 96 nói trên, còn quan tâm hỗ trợ cho hoạt động của TT-HTCĐ mỗi năm từ 10 triệu đến 20 triệu đồng, đặc biệt có tỉnh cấp đất cho TT-HTCĐ từ 500m2 đến 5.000m2 để xây trụ sở và lớp học cho TT-HTCĐ…(Đồng Nai)

Tuy nhiên còn nhiều địa phương chưa được sự quan tâm đúng mức nên việc duy trì sự hoạt động ở TT-HTCĐ gặp không ít khó khăn. Do đó xin đề nghị Bộ GD&ĐT và TW Hội khuyến học Việt Nam cần có văn bản kiến nghị… để tất cả các địa phương còn lại, cần có các Chỉ thị của Tỉnh Uỷ, UBND tỉnh chỉ đạo đến các cơ quan hữu trách, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho cơ sở.

6/ Về trợ cấp, phụ cấp cho cán bộ: Trung tâm hoạt động có hiệu quả hay không, việc duy trì TT có bền vững hay không…hoàn toàn dựa vào vai trò và năng lực của GĐ TT hoặc CB chuyên trách được địa phương lựa chọn. Như vậy GĐ, CB chuyên trách không thể : “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”mãi được, mà cần có trợ cấp, phụ cấp phù hợp, để anh chị em an tâm công tác.

7/ Về con dấu và pháp nhân : Theo Quy chế thì TT-HTCĐ có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng và có tài khoản tại ngân hàng. Tuy nhiên nhiều địa phương cấp xã không muốn cho TT-HTCĐ khắc dấu vì sợ lãnh đạo TT sử dụng không đúng mục đích, ảnh hưởng uy tín của địa phương…nhưng họ không hiểu rằng những người được giao trọng trách này đều đã được cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phương cân nhắc, lựa chọn và tất nhiên nếu ai đó cố tình làm sai, vi phạm pháp luật thì tuỳ theo mức độ mà Luật HS, DS sẽ điều chỉnh.

Bài và ảnh : Đỗ Thanh Phúc