Cơ sở vật chất phục vụ dạy và học của học sinh Trường PTDT nội trú tỉnh Hòa Bình mới được đầu tư

Trước thông tin về hiện tượng học sinh bỏ học nhiều, mới đây, đồng chí Nguyễn Vinh Hiển, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Ðào tạo khẳng định không có hiện tượng học sinh bỏ học tràn lan, mà trái lại, trên phạm vi cả nước tỷ lệ học sinh bỏ học đã giảm nhiều trong hai năm học 2006-2007 và 2007-2008 - hai năm học đầu tiên toàn ngành giáo dục thực hiện quyết liệt cuộc vận động "Hai không".

Tuy nhiên, số lượng học sinh bỏ học vẫn còn là vấn đề đáng quan tâm và phải tích cực khắc phục. Học kỳ I năm học 2007-2008 vẫn còn 12.966 học sinh tiểu học, 106.228 học sinh THCS và THPT bỏ học. Cấp tiểu học còn năm tỉnh tỷ lệ học sinh bỏ học ở mức cao, 0,95%-2%, cấp trung học còn chín tỉnh tỷ lệ học sinh bỏ học từ 2%-9,81%.

Các tỉnh có tỷ lệ học sinh bỏ học cao đều là những địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn ở miền núi phía bắc, Tây Nguyên và miền Tây Nam Bộ. Ðiều đó cho thấy nguyên nhân học sinh bỏ học trước hết là do hoàn cảnh gia đình khó khăn (có một huyện miền núi báo cáo, 480 học sinh tiểu học quá nhỏ, không đủ sức đến trường học cách nhà 2-3 km). Một số học sinh lớp 4, lớp 5 bỏ học do phải phụ giúp gia đình lao động kiếm sống. Một số em phải bỏ học vì theo gia đình di dân tự do. Các trường học ở đây thường thiếu thiết bị, sân chơi, bãi tập. Giáo viên ít có cơ hội giao lưu sinh hoạt, trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ...

Những yếu tố này là nguyên nhân hạn chế chất lượng giáo dục và đời sống văn hóa của các nhà trường, do đó làm giảm niềm vui đến trường của học sinh. Một nguyên nhân khác là nhận thức của các cấp lãnh đạo, của người dân và của chính học sinh về tầm quan trọng của tri thức và việc học tập.

Ở các tỉnh, thành phố có kinh tế - xã hội phát triển hiện tượng học sinh bỏ học là ở đó vẫn có một số địa bàn khó khăn như làng chài, vùng kinh tế mới. Mặt khác, ở các đô thị, các quán chơi điện tử, tụ điểm tệ nạn xã hội luôn là nơi rình rập, lôi kéo học sinh, nhất là đối với những em thiếu sự theo dõi, quản lý của gia đình. Còn ở nhiều khu công nghiệp, một bộ phận học sinh THPT đã sớm rời ghế nhà trường để đi làm thì đó là một dấu hiệu của sự phân luồng tự nhiên sau cấp trung học cơ sở.

Về nguyên nhân chủ quan, Bộ Giáo dục và Ðào tạo đã nghiêm túc chỉ ra những yếu kém, bất cập trong những năm đầu thực hiện thay sách, đổi mới phương pháp dạy học. Ðó là chương trình, nội dung dạy học một bộ sách giáo khoa thống nhất sử dụng trong cả nước rất khó phù hợp tất cả các vùng, miền.

Ðể khắc phục bất cập này, Bộ Giáo dục và Ðào tạo đã chỉ đạo các địa phương, các nhà trường dạy học linh hoạt, được chủ động điều chỉnh trong phạm vi cho phép về nội dung, thời gian (khai giảng, nghỉ Tết, nghỉ hè), thời lượng dạy học trên cơ sở bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên sự điều chỉnh cần thiết như vậy mới chỉ được thực hiện từ năm học 2006-2007, nhiều cán bộ quản lý và giáo viên chưa mạnh dạn, chủ động thực hiện. Cũng có nhiều ý kiến cho rằng chương trình, nội dung sách giáo khoa còn bất cập, một số chỗ chưa phù hợp điều kiện dạy học và khả năng nhận thức của học sinh...

Về đội ngũ giáo viên, có một bộ phận tuy đã chuẩn hóa về bằng cấp nhưng do quá trình đào tạo không liên tục, cho nên năng lực thật sự còn hạn chế. Việc đổi mới phương pháp dạy học cũng là khó khăn không nhỏ của lớp giáo viên cao tuổi đã quá quen với lối dạy học "đọc - chép"...

Xác định rõ các nguyên nhân và nguy cơ dẫn đến hiện tượng học sinh bỏ học, đầu tháng 4-2008, Bộ Giáo dục và Ðào tạo sẽ làm việc với các địa phương có tỷ lệ học sinh bỏ học cao để cùng tìm giải pháp khắc phục. Trên phạm vi cả nước, các hội Khuyến học, Cựu giáo chức, Cựu chiến binh, Người cao tuổi, Phụ nữ; Ðoàn Thanh niên, Ðài Truyền hình Việt Nam... đã cùng Bộ Giáo dục và Ðào tạo thống nhất triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm hỗ trợ các em có hoàn cảnh khó khăn có thêm cơ hội đến trường. Ngành giáo dục và đào tạo, với sự cộng tác của các hội đã triển khai việc đánh giá chương trình, nội dung sách giáo khoa phổ thông để có sự điều chỉnh phù hợp đối với từng vùng, miền.

Bộ Giáo dục và Ðào tạo tiếp tục hướng dẫn cụ thể hơn việc dạy học linh hoạt, nhất là đối với cấp tiểu học, trong đó có việc xem xét cho học sinh dân tộc thiểu số có thể học lớp 1 trong hai năm để các em vững tiếng Việt và tăng cường thể lực trước khi học những lớp trên.

Các trường tăng cường, phối hợp các lực lượng xã hội có biện pháp phù hợp, phòng ngừa, vận động học sinh bỏ học trở lại trường. Ðồng thời tích cực phụ đạo học sinh yếu kém trong năm học và trong thời gian hè. Cố gắng huy động để 100% số trẻ 5 tuổi đi học mẫu giáo, tạo tâm thế tốt cho trẻ bước vào lớp 1.

Bộ Giáo dục và Ðào tạo đang nghiên cứu đề tài khoa học nhằm đưa ra những biện pháp giảm thiểu học sinh bỏ học. Xây dựng chuẩn nghề nghiệp giáo viên của từng cấp học làm căn cứ cho việc xác định nội dung đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, phân loại giáo viên, vừa là giải pháp trước mắt, vừa là giải pháp lâu dài trong công tác xây dựng đội ngũ nhà giáo. Các địa phương sớm hoàn thiện quy hoạch hệ thống, mạng lưới trường lớp hợp lý để học sinh đi học thuận lợi, tăng cường cơ sở vật chất, xây dựng nhà công vụ, kiên cố hóa trường lớp để bảo đảm tốt điều kiện dạy và học, đẩy mạnh dạy học hai buổi/ngày, phát triển hệ thống trường nội trú, bán trú cho học sinh dân tộc, miền núi.

KIM DUNG

BBT (Theo nhandan.com.vn)