Hà Tĩnh là một trong những tỉnh nghèo nhất cả nước, nhưng lại là tỉnh đứng thứ 16 trong cả nước hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở; là một trong số ít tỉnh có số học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia đạt tỷ lệ cao, trong đó đã có em đạt giải nhất các kỳ thi ở châu lục và quốc tế. Mỗi năm Hà Tĩnh có khoảng 5 đến 6 nghìn em đỗ đại học..

Những thành tựu đạt được trên lĩnh vực giáo dục ở Hà Tĩnh bắt nguồn từ truyền thống hiếu học của địa phương và sự đóng góp không nhỏ từ chủ trương xã hội hoá giáo dục (XHHGD), mà trong đó khuyến học, khuyến tài là một trong những phong trào hoạt động thành công nhất.

Ông Đinh Lê Báu, Chủ tịch Hội khuyến học Hà Tĩnh cho biết: Để huy động được sự đóng góp, hỗ trợ của nhân dân cho công tác khuyến học, khuyến tài, Hội khuyến học đã đẩy mạnh tuyên truyền rộng rãi về ý nghĩa, mục đích hoạt động của Hội. Đặc biệt thông qua các hoạt động, các buổi sinh hoạt của các tổ chức đoàn thể xã hội, lồng ghép nội dung tuyên truyền cho nhân dân hưởng ứng cuộc vận động xây dựng xã hội học tập, qua đó góp phần làm cho lớp trẻ thấy được giá trị của tri thức, sự cần thiết phải học suốt đời. Bên cạnh đó, Hội khuyến học Hà Tĩnh đã phối hợp với Hội Cựu giáo chức, các địa phương trong tỉnh thành lập được 253 trung tâm học tập cộng đồng ở các xã, phường, thị trấn tạo cơ hội cho mọi người đến học tập, đặc biệt là nông dân. Riêng mạng lưới khuyến học, khuyến tài đã phát triển rộng đến các huyện miền núi, vùng sâu như Hương Khê, Vũ Quang, Kỳ Anh, Hương Sơn, đến nay đã xây dựng được gần 58 nghìn gia đình hiếu học; 414 chi phái dòng họ khuyến học với tổng số hội viên khuyến học lên tới 250 nghìn người. Nhiều huyện, thị đã có những cách làm riêng như gắn kết phong trào xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ khuyến học với việc xây dựng gia đình văn hoá, cụm dân cư an toàn làm chủ. Điển hình như Kỳ Anh đã gắn kết phong trào khuyến học với xoá đói giảm nghèo; tổ chức dạy nghề mới, cách làm ăn mới cho nông dân tại Trung tâm học tập cộng đồng, được nông dân tin tưởng hưởng ứng ...

Những chuyển biến trong nhận thức của người dân về sự học, đã tác động tích cực đến việc “tiếp sức cho người học”, theo đó, các dòng họ, các tổ chức tự xây dựng quỹ khuyến học để huy động các nguồn lực hỗ trợ cho sự nghiệp giáo dục. Nhiều gương sáng khuyến học đã xuất hiện, điển hình là đại gia đình cụ Phạm Dương (huyện Can Lộc) từ năm 2000 - 2003 đã đóng góp cho quỹ khuyến học huyện, mỗi năm 50 triệu đồng và từ năm 2005 đến nay mỗi năm 100 triệu đồng. Đặc biệt là 2 người con của cụ: Phạm Nhật Vượng và Phạm Nhật Vũ đã đầu tư 1 triệu USD để xây dựng một trường dạy nghề ở Can Lộc và 1 tỷ đồng xây dựng trường mầm non ở quê nhà; Nhà giáo Nguyễn Quang Cương ở đại học Quy Nhơn đã tự nguyện xây dựng cho xã An Lộc một thư viện khá khang trang. Quỹ khuyến học xã Sơn Châu (Hương Sơn) đã vận động những người con quê hương đang sinh sống tại các địa phương khác đóng góp với số tiền 88 triệu đồng, 1.000 đầu sách. Hơn 2 năm qua quỹ đã trao tặng 20 xuất học bổng trị giá 25 triệu đồng cho học sinh nghèo vượt khó học giỏi, con em gia đình chính sách...

Bên cạnh đó, Hội đã kêu gọi các tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp đóng góp như Học bổng lá xanh, Quỹ bảo tồn văn hoá Việt Nam- Thuỵ Điển, Ô- mô áo trắng, Tổng công ty bia Sài Gòn, Huế, Bảo Việt Hà Tĩnh, Công ty sổ xố kiến thiết, Quỹ khuyến học Việt Nam... để hỗ trợ học sinh nghèo. Riêng năm 2006, tổng số quỹ khuyến học từ các dòng họ, các chi hội, các tổ chức khuyến học trong toàn tỉnh đã huy động được là hơn 8 tỷ đồng; từ đầu năm 2007 đến nay là trên 5 tỉ đồng. Hơn 10 năm qua, đã có 515 ngàn học sinh của tỉnh, trong đó có nhiều em là học sinh dân tộc, học sinh vùng miền núi được tặng Quỹ khuyến học với số tiền gần 10 tỷ đồng. Để giúp đỡ học sinh hai huyện miền núi Hương Khê và Vũ Quang vừa bị thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra, Hội khuyến học đã trao tặng 600 xuất quà trị giá 130 triệu đồng, hỗ trợ cho các em có thêm kinh phí mua sách vở, đồ dùng học tập kịp khai giảng năm học mới. Ngoài ra Hội còn thay mặt Hội khuyến học Cần Thơ tặng 5 triệu đồng cho học sinh xã Phương Điền nơi rốn lũ của huyện Vũ Quang.

Theo ông Đinh Lê Báu, hiện nay hoạt động khuyến học, khuyến tài ở miền núi, vùng dân tộc tuy có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên do điểm xuất phát kinh tế thấp, thiên tai thường xuyên xảy ra nên việc huy động nguồn lực đóng góp đầu tư cho sự nghiệp giáo dục vẫn luôn gặp khó khăn. Những năm tiếp theo, Hội tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng, kêu gọi các nhà hảo tâm, những người con quê hương chung sức giúp cho quê nhà đưa sự nghiệp giáo dục tiếp tục phát triển lên tầm cao mới.

BBT (Theo báo DT&PT)