Truyền thống khuyến học khuyến tài của nhân dân các dân tộc Lào Cai hình thành và phát triển mạnh từ sau Cách mạng Tháng Tám, ngày nay trở thành phong trào sôi nổi từ vùng thấp tới vùng cao.

Ngày 11 tháng 11 năm 2002, UBND tỉnh Lào Cai ra Quyết định số 533/QĐ-UB thành lập Hội Khuyến học tỉnh Lào Cai. Ngày 17 tháng 2 năm 2003, Tỉnh uỷ Lào Cai ra Chỉ thị số 12 CT/TU về việc đẩy mạnh công tác khuyến học giai đoạn 2003 - 2005 đến năm 2010. Sau Đại hội Khuyến học tỉnh khoá I, Hội Khuyến học các huyện, thành phố và Hội Khuyến học ở cơ sở xã, phường, thị trấn được thành lập. Đến nay, toàn tỉnh đã có 164 Hội cấp cơ sở, 2.773 chi hội thôn, bản, tổ dân cư và cơ quan trường học với trên 93 nghìn hội viên.

5 năm qua, phong trào khuyến học khuyến tài phát triển mạnh mẽ, từ khuyến khích, khen thưởng học sinh khá giỏi, vận động học sinh đến trường đúng độ tuổi và chuyên cần, hạn chế tình trạng bỏ học, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, hỗ trợ học sinh các dân tộc thôn bản vùng cao.

Phong trào xây dựng mô hình nội trú dân nuôi với quỹ lương thực do dân tự nguyện đóng góp đã phát huy tác dụng rõ rệt, trở thành một trong những địa phương có phong trào mạnh của các tỉnh miền núi. Từ chỗ khuyến học với trẻ em từng bước mở rộng ra khuyến khích việc học của người lao động thông qua việc tham gia xây dựng các trung tâm học tập cộng đồng.

Đến nay, toàn tỉnh có 127 trung tâm học tập cộng đồng, nhiều trung tâm đã xây dựng được nền nếp, mở rộng nội dung học tập thiết thực. Phong trào khuyến học của các đoàn thể, lan toả đến các sinh hoạt xã hội như hội đồng hương, đồng ngũ, dòng họ… Phong trào "Gia đình hiếu học" từng bước đi vào cuộc sống, vừa khuyến học, vừa góp phần xây dựng đời sống văn hoá trong cộng đồng dân cư. Phong trào khuyến học đã huy động được trên 50 tỷ đồng hỗ trợ phát triển giáo dục, trao học bổng cho trên 5.000 học sinh nghèo, tặng thưởng cho trên 1.000 lượt học sinh khá giỏi các cấp, trong đó có hàng trăm học sinh nghèo vượt khó. Các cơ quan, đoàn thể, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm đã tích cực tham gia công tác khuyến học, Báo Lào Cai, Tỉnh Đoàn, Hội Phụ nữ và một số cơ quan đoàn thể vừa trực tiếp hỗ trợ, vừa tích cực kêu gọi vận động nhiều nơi đóng góp cho phong trào khuyến học của tỉnh Lào Cai.

Hoạt động khuyến học đã góp phần quan trọng tạo nên thành tựu giáo dục của tỉnh Lào Cai: Đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học và chống mù chữ, phổ cập Tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập Trung học cơ sở, trình độ dân trí và chất lượng nguồn lao động từng bước nâng lên. Chất lượng giáo dục không ngừng chuyển biến, số học sinh đỗ vào đại học cao đẳng và số học sinh giỏi quốc gia vào loại cao trong số các tỉnh miền núi. Kết quả đó đã rút ngắn bớt khoảng cách về giáo dục với các tỉnh phát triển.

Giai đoạn mới đòi hỏi phong trào khuyến học Lào Cai cần có những chuyển biến mới theo yêu cầu nêu trong Kế hoạch số 35 KH/TU của Tỉnh uỷ quán triệt, tuyên truyền và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 11 CT/TƯ của Bộ Chính trị về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học khuyến tài, xây dựng xã hội học tập" và trong Chương trình hành động ban hành theo Quyết định số 1675/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Trước hết, cần củng cố tổ chức Hội và phát triển hội viên, chuẩn bị tiến hành Đại hội Khuyến học các cấp khoá II, đánh giá và rút ra những bài học kinh nghiệm bổ ích cho giai đoạn tới.

Nội dung phong trào khuyến học, khuyến tài mở rộng hơn và cụ thể, thiết thực hơn. Tiếp tục khuyến khích vươn lên học giỏi, đồng thời tích cực giúp đỡ các đối tượng khó khăn, bao gồm trẻ em khuyết tật, trẻ em nghèo, trẻ em học yếu kém, trẻ em chưa chăm ngoan, đặc biệt quan tâm việc học của học sinh các dân tộc vùng cao, các thôn hẻo lánh, nhất là trẻ em gái; củng cố vững chắc và nâng cao chất lượng phổ cập Trung học cơ sở. Tích cực hỗ trợ để có thêm nhiều học sinh các dân tộc vùng cao học lên đại học và cao đẳng. Quan tâm hỗ trợ và khuyến khích học nghề cho thanh niên và người lao động. Vận động phát triển và nâng cao hiệu quả thiết thực của các trung tâm học tập cộng đồng. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào "Gia đình hiếu học" theo 3 tiêu chí, đảm bảo yêu cầu thực chất, sát với từng địa bàn.

Phát huy thành tích đã đạt được, phấn khởi trước sự quan tâm của Đảng và Nhà nước thể hiện ở quyết định "Ngày Khuyến học Việt Nam", nhất định phong trào khuyến học của Lào Cai sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

(Theo Báo Điện tử Đảng Cộng sản VN)