Chủ tịch TW Hội KHVN Nguyễn Thị Doan: Bộ GD-ĐT phải xóa bỏ bệnh thành tích, hình thức
11.2018
Chủ trì hội thảo "Vai trò của trường ĐH với việc học tập suốt đời của người lớn" được tổ chức ngày 30/10 tại Trường ĐH Mở TPHCM, GS.TS Nguyễn Thị Doan - Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam đề nghị Bộ GD-ĐT phải xóa bỏ bệnh thành tích, hình thức trong giáo dục đào tạo, đi học chỉ để có bằng mà không coi trọng năng lực.
Kinh tế tri thức tụt hậu khá xa
Hội thảo này do Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam phối hợp với
Trường ĐH Mở TPHCM tổ chức, có sự tham dự của đại diện 25 trường đại học
trên cả nước cùng các nhà quản lý, nghiên cứu giáo dục.
Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn
Thị Doan phát biểu tại hội thảo "Vai trò của trường ĐH với việc học tập
suốt đời của người lớn"
Phát biểu tại đây, bà Nguyễn Thị Doan khẳng định nhân dân ta có
truyền thống hiếu học, lại thông minh, sáng tạo và cần cù. Những tố chất
quý báu đó không ngừng được nuôi dưỡng, phát huy và đã giúp đất nước
phát triển không ngừng nhờ truyền thống tốt đẹp đó.
Nhưng nhìn vào sự phát triển của nước ta và của nhiều nước trong khu
vực và quốc tế, chúng ta thấy hiện có khoảng cách lớn về trình độ quản
lý, trình độ chuyên môn, chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta nhìn
chung còn thấp, chưa đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế xã hội đang phát
triển, thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ (KHCN) hiện nay, và
điều đó đang đe dọa phá vỡ nhiều kế hoạch trong chiến lược phát triển,
trong đó có thị trường lao động. Nếu chúng ta không có giải pháp khắc
phục thì điều này sẽ diễn ra nhanh chóng hơn chúng ta nghĩ.
Bà Nguyễn Thị Doan đề nghị Bộ GD-ĐT phải
xóa bỏ bệnh thành tích, hình thức trong giáo dục đào tạo, đi học chỉ để
có bằng mà không coi trọng năng lực
Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cho biết hiện nay trong khi
các nước tiên tiến phát triển đất nước dựa vào vốn tri thức do học tập,
sáng tạo, nghiên cứu mà có. Phần lớn các thành tựu họ đạt được đều dựa
trên sự hiểu biết và do nắm bắt nhanh chóng các thành tựu của KHCN hiện
đại thì Việt Nam chúng ta, mặc dù đã có nhiều chủ trương phát triển đất
nước phải dựa vào kinh tế tri thức, coi giáo dục - đào tạo, khoa học -
công nghệ là quốc sách hàng đầu, Chính phủ có nhiều giải pháp triển khai
chủ trương trên nhưng kinh tế tri thức vẫn chưa phát triển, sự hiểu
biết đủ để vận dụng thành tựu KHCN hiện đại vẫn còn khoảng cách khá xa
so với các nước, thậm chí có nước cách đây vài chục năm họ còn thua kém
ta. Chúng ta vẫn phát triển kinh tế dựa vào lao động giản đơn và khai
thác tài nguyên đến cạn kiệt trong một thời gian dài như vậy. Việt Nam
đã tụt hậu nhiều so với nhiều nước, tuy kinh tế Việt Nam vẫn phát triển
nhưng còn thiếu bền vững. Đây là điểm khác biệt cơ bản giữa Việt Nam và
các nước phát triển.
Nguyên Phó Chủ tịch nước cho rằng thực tế đã chứng minh một quốc gia
muốn phát triển về KHCN và tăng trưởng kinh tế bền vững thì nhất thiết
phải có 2 yếu tố: Một hệ thống giáo dục đại học hoàn chỉnh, đẳng cấp
quốc tế và một lực lượng lao động chất lượng tốt, mà lực lượng lao động
này phần lớn do chính các trường đại học cung cấp. Nhiệm vụ thật nặng nề
nhưng thật vinh quang vì như vậy sự phát triển bền vững của đất nước
lại do hệ thống giáo dục đại học quyết định.
Còn Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ thì cho rằng trường ĐH cần mở
rộng cơ hội tiếp cận cho người học. Theo ông Độ, cần tính tới việc không
hạn chế đầu vào và không định hướng văn bằng. Mục đích chính khi đi học
của người lớn là phục vụ chất lượng công việc tốt hơn chứ không phải
văn bằng đơn thuần.
Giải pháp vĩ mô là xóa bệnh thành tích trong giáo dục
Kết luận hội thảo, GS. TS Nguyễn Thị Doan cũng nêu lên các giải pháp
mà các đại biểu đóng góp, trong đó phải thay đổi nhận thức về tầm quan
trọng của việc học tập của người lớn ở tất cả các cấp, ngành mà trước
tiên là người đứng đầu. Phải thay đổi nhận thức để tăng cường đầu tư
việc học tập cho người lớn nhiều hơn. Đặc biệt, tạo cơ chế và luật hoá
thông qua việc sửa đổi luật Giáo dục. Theo bà Doan, tuy luật từ lâu đã
đưa vào vấn đề giáo dục thường xuyên nhưng chưa đậm nét, đặc biệt là
giáo dục người lớn. Chưa quy định trách nhiệm của người lớn đối với việc
học tập là chưa được. Trách nhiệm và nghĩa vụ trong việc giáo dục cho
người lớn là như thế nào? Quyền lợi người học sẽ phải ra sao?
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ thì cho rằng trường ĐH cần mở rộng cơ hội tiếp cận cho người học
Bà Doan cũng cho rằng cần phải xem lại nội dung “trách nhiệm UBND
tỉnh giao nhiệm vụ cho các trường ĐH trên địa bàn”. “Họ chỉ có thể giao
nhiệm vụ cho những trường mà họ thành lập, còn những trường do Bộ thành
lập thì không giao được. Trong khi đây mới chính là nơi đào tạo nhân lực
cho cả đất nước”.
Đồng thời, theo bà Doan, “cần phải đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về
việc học tập của người lớn cho toàn xã hội thấy tầm quan trọng. Người
lớn ở đây chính là những người lãnh đạo đất nước hiện nay, là những
người đề ra chủ trương, chính sách và xây dựng luật pháp hiện nay, là
những người triển khai luật pháp hiện nay. Nếu người lớn không học,
không có trình độ thì đất nước đi xuống là tất yếu”.
Chủ tịch TƯ Hội Khuyến học cho rằng "cần có giải pháp huy động đội
ngũ tri thức, các chuyên gia, các nghệ nhân, những người về hưu đầy kinh
nghiệm trong các lĩnh vực, các người tài phục vụ cho việc học tập của
người lớn. Đặc biệt, trong các giải pháp cần phải tuyển chọn cho bộ máy
lãnh đạo các cấp những người thực tài, có tri thức và tạo động lực cho
người học chứ không chỉ dựa trên bằng cấp. Hiện nay chúng ta đang nặng
về bằng cấp trong tuyển chọn, không khéo thì lại kích thích người lớn đi
học vì bằng cấp, muốn đầy ắp bằng cấp, chứng chỉ để được quy hoạch vào
các vị trí. Đây là vấn đề rất khó trong thay đổi tư duy, phải kết hợp
giữa thực tế và những đòi hỏi của xã hội để dần dần thay đổi tư duy về
việc này. Học vẫn cần có bằng nhưng chỉ trọng bằng cấp mà không chú
trọng năng lực thì sẽ làm méo mó người cán bộ”.
Tiếp ý này, Chủ tịch TƯ Hội Khuyến học Việt Nam đề nghị Bộ GD-ĐT phải
xóa bỏ bệnh thành tích, hình thức trong giáo dục đào tạo, đi học chỉ để
có bằng mà không coi trọng năng lực. Vừa rồi tôi có đi một số trường ở
Hà Nội và lắng nghe được chuyện sắp đến kỳ thi thì cô giáo đưa cho học
sinh 10 đề văn, 10 đề toán về học thuộc. Sau đó, khi ra đề thì sẽ trúng
một trong những đề toán, văn đó. Vậy thì nếu em nào không đi học thêm sẽ
bị điểm kém. Tôi đã phản ánh ngay cho lãnh đạo Sở GD-ĐT về thực trạng
này ở một số trường cũng tương đối ở Hà Nội. Bệnh thành tích trong giáo
dục bao giờ khắc phục được thì trách nhiệm phải do các thầy cô trong
lĩnh vực giáo dục. Khắc phục bệnh thành tích chính là giải pháp vĩ mô”.
Lê Phương
(Theo Dân trí) |