Đổi mới giáo dục đi đôi với phát huy truyền thống tốt đẹp
02.2014
|
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam |
Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo nghĩa là có những thứ rất căn bản phải đổi mới, đổi mới ở tất cả các khâu, đồng thời phải phát huy được những truyền thống tốt đẹp mà dân tộc ta đã dày công vun đắp.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ điều này với các đại biểu dự Hội nghị
quán triệt Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) và triển khai nhiệm vụ học
kỳ 2 năm học 2013-2014, do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, ngày 13/2.
Theo Phó Thủ tướng, 10 yếu kém, tồn tại
của ngành Giáo dục đã được thẳng thắn chỉ ra trong Nghị quyết Trung ương
8 (khóa XI) song nhìn lại thì nền giáo dục nước nhà cũng có những thành
tích, tiến bộ rất đáng tự hào, được xã hội trân trọng mà không phải
nước nào cũng đạt được.
“Chúng ta nhìn nhận đúng hạn chế nhưng
cũng phải tự tin, quyết tâm dưới sự lãnh đạo của Đảng, với đông đảo lực
lượng giáo viên, sự quan tâm của toàn xã hội, truyền thống hiếu học của
người Việt Nam, chắc chắn chúng ta có thể đổi mới căn bản, toàn diện nền
giáo dục nước nhà”, Phó Thủ tướng nói.
Ý thức đúng việc dạy người
Trong cả quá trình lịch sử của
nước ta cũng như thế giới thì nước nào có nền giáo dục tốt thì nước đó
hưng thịnh, cho nên việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục lần này là
việc không thể làm một lúc, không thể nóng vội nhưng không thể làm cầm
chừng. Chúng ta làm khẩn trương, quyết tâm, quyết liệt nhưng phải rất
khoa học, thận trọng từng bước, có lộ trình.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam |
Trao đổi cùng các đại biểu trong hội
nghị, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục,
đào tạo cần phải bám sát 3 mục tiêu chính: Dạy người, dạy kiến thức,
hướng nghiệp, vốn đã được đặt ra từ những lần cải cách giáo dục đầu
tiên. Vì vậy, đổi mới giáo dục không có nghĩa là xóa sạch tất cả mà cần
khơi dậy, duy trì, bồi đắp những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, từ
“Tiên học lễ, hậu học văn” cho đến những điều mà Bác Hồ dạy học sinh,
những nề nếp sinh hoạt tốt đẹp trong nhà trường.
Phó Thủ tướng nhớ lại: “Ngày xưa, mỗi
khi chào cờ là học sinh đều hát Quốc ca, qua đó dạy cho học sinh điều
đầu tiên là yêu Tổ quốc, yêu đồng bào nhưng bây giờ rất nhiều trường
không thực hiện nghiêm túc việc hát Quốc ca. Tôi còn nhớ trước kia chúng ta tập thể
dục giữa giờ rất đều, rất đẹp, tập xong thì hô rất khí thế, thấm vào mỗi
một học sinh: Rèn luyện thân thể, bảo vệ Tổ quốc! Rèn luyện thân thể,
thống nhất đất nước! Khỏe!
Bây giờ chúng ta có cần bảo vệ Tổ quốc không? - Có. Đất nước thống nhất rồi chúng ta có cần kiến thiết đất nước không? - Có. Hay như thói quen phân công học sinh
trực nhật vào mỗi sáng, lau bàn, quét lớp, hằng tuần thì vệ sinh chung,
trồng cây, tham gia lao động. Bây giờ rất nhiều nơi thuê dịch vụ, đến
lúc con cháu không biết lao động, quan trọng hơn là không trực tiếp lao
động thì không yêu lao động, không yêu người lao động”.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, chính
những nếp sinh hoạt này góp phần hình thành nhân cách cho từng học sinh.
Và đây là những việc mà các nhà trường, ngành Giáo dục hoàn toàn có thể
thực hiện ngay được, không cần kinh phí, hay chờ đợi đổi mới về chương
trình sách giáo khoa, phương pháp giảng dạy, thi cử… Mà chỉ cần tấm lòng
yêu thương học sinh, mong muốn dạy cho học sinh cách làm người của mỗi
một thầy, cô giáo. Đột phá thi cử phải làm căn cơ
Lắng nghe các ý kiến tại hội nghị về
phương án đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT 2014, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam
cho rằng việc Bộ Giáo dục và Đào tạo chọn đột phá đổi mới từ thi cử sẽ
tạo xung lực mạnh, lan tỏa để đổi mới các khâu khác (chương trình sách
giáo khoa, phương pháp giảng dạy, đào tạo giáo viên). Đây là khâu đột
phá nên cần phải bàn bạc kỹ lưỡng, căn cơ, nếu không thì những khâu sau
rất khó triển khai. Vì vậy, việc đổi mới thi cử, trước hết
là kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay không thể chỉ đơn thuần là việc đang
thi nặng thì cho nhẹ đi, đang thi 6 môn thành 4 môn. Có ý kiến cho
rằng đổi mới như vậy là có lợi cho học sinh, giống như một người đang
gánh 50 kg thì được bỏ đi 20 kg, nhưng nếu làm không cẩn thận, đổi mới
không đồng bộ thì học sinh học lệch, ra đời kiến thức lệch lạc, cũng
bất lợi, Phó Thủ tướng nói.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, việc đổi
mới thi cử đã được ngành Giáo dục làm một bước nhưng phải tính rất kỹ để
khi thực hiện cần đảm bảo tương đối ổn định, không để học sinh còn mấy
tháng nữa thi mà vẫn hồi hộp chưa biết năm nay thi môn gì, thi như thế
nào. Đồng thời, việc đổi mới kỳ thi tốt
nghiệp THPT phải gắn kết chặt chẽ với kỳ thi tuyển sinh đại học để đảm
bảo yêu cầu rất căn bản, toàn diện và phân luồng hướng nghiệp. Hiện, mỗi
năm có trên 900.000 học sinh tốt nghiệp THPT, trong khi chỉ tiêu vào
đại học chỉ có hơn 200.000, vì vậy, phương án đổi mới thi cử phải rõ mục
đích, tính đến cả bậc THPT lẫn tuyển sinh đại học để đảm bảo công bằng
xã hội.
|
Hội nghị quán triệt Nghị quyết Trung ương 8
(khóa XI) và triển khai nhiệm vụ học kỳ 2 năm học 2013-2014, do Bộ Giáo
dục và Đào tạo tổ chức, ngày 13/2. Ảnh: VGP/Minh Khôi
|
Phó Thủ tướng cũng lưu ý việc xác định
chỉ chọn một số môn thi tốt nghiệp THPT phải được tính toán căn cơ để
không dẫn đến tình trạng phân loại giáo viên thành 2 hạng: Những giáo
viên dạy những môn chắc chắc thi và những giáo viên dạy những môn không
thi hoặc rất ít thi. Những giáo viên dạy các môn không thi, ít thi sẽ
giảm động lực phấn đấu, giảng dạy. Chúng ta chọn thi cử là khâu đột phá,
học gì thi nấy, cho nên phải làm sao các kỳ thi không trở nên nặng nề
song cũng không ngại tốn kém,mất thời gian, mệt nhọc để tổ chức kỳ thi
nếu đó thực sự là cần thiết để thúc đẩy, tạo động lực cho học sinh, để
lựa chọn những học sinh xứng đáng học cao hơn; nhưng nếu thấy không cần
thiết thì nhất định phải bỏ, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, hoạt động đổi mới giáo dục,
đào tạo nói chung và thi cử nói riêng cũng cần vận dụng, học tập những
kinh nghiệm có tính phổ quát của nền giáo dục thế giới nhưng không áp
dụng nguyên xi, mà có lộ trình phù hợp. Phó Thủ tướng lấy ví dụ: Có
những nước tiên tiến, học sinh sau khi hoàn thành chương trình phổ thông
thì chỉ có một kỳ thi, chỉ có một bài thi đánh giá tổng hợp về con
người, phát hiện ra phẩm chất con người. Chúng ta không thể mơ có
ngay đội ngũ đủ trình độ để ra một bài thi tổng hợp đánh giá toàn diện
học sinh nhưng rõ ràng chúng ta phải hướng tới chuẩn mực để đánh giá
kiến thức toàn diện học sinh một cách nhanh nhất, đơn giản nhất. Bàn kỹ phương án thi tốt nghiệp THPT
Về phương án miễn thi tốt nghiệp THPT
cho 20% học sinh vốn được phản hồi nhiều từ lãnh đạo các sở Giáo dục
và Đào tạo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặt vấn đề: Nếu kỳ thi tốt nghiệp
THPT được tổ chức bình thường, nhẹ nhàng, 98% học sinh đỗ tốt nghiệp thì
tại sao phải miễn; thậm chí là không nên miễn cho bất kỳ học sinh nào.
Chỉ những học sinh học tốt nhưng gặp những trường hợp bất khả kháng
không thể tham dự kỳ thi thì chúng ta sẽ lập hội đồng xem xét đặc cách
tốt nghiệp cho học sinh đó. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào
tạo tiếp tục tiếp thu ý kiến đóng góp không chỉ trong ngành Giáo dục mà
cả từ ngoài xã hội, cộng đồng, từ đó bàn thật kỹ, đưa ra phương án thi
tốt nghiệp THPT đánh giá được toàn diện quá trình học tập, năng lực của
học sinh, có mối tương quan chặt chẽ với kỳ thi tuyển sinh đại học.
Tinh thần là chúng ta cố gắng công bố
phương án thi tốt nghiệp THPT muộn nhất là trước khi khai giảng năm học
mới, tốt nhất là trước khi học sinh nghỉ hè và gắn với kỳ thi đại học để
tiến tới phát huy tự chủ đại học, đảm bảo công bằng xã hội, là động lực
thúc đẩy học sinh học đều, không học lệch mà vẫn phát triển năng lực
của mình, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam bày tỏ mong muốn. Phó Thủ tướng đề nghị ngành Giáo dục cần
phát huy những thành tích đạt được, kế thừa truyền thống cha ông,
nghiêm túc nhìn nhận vào 10 yếu kém, bám theo mục tiêu Nghị quyết Trung
ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo để có
bước đi bài bản, lấy thi cử làm mục tiêu đột phá và đổi mới thi cử cũng
phải rất căn bản.
"Chúng ta cần khơi dậy, duy trì, bồi đắp
trước hết là truyền thống tốt đẹp của dân tộc mà chính chúng ta đã
dày công vun đắp, lấy đó làm luồng sức mạnh kết hợp với tinh hoa của văn
hóa thế giới, KHCN, tiếp thu được thì sẽ đổi mới được căn bản, toàn
diện giáo dục, đào tạo" Phó Thủ tướng nói.
Đề cao trách nhiệm địa phương trong hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non
Lãnh đạo các tỉnh, thành phố
phải huy động tổng lực, đề cao trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền
trong việc hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non.
Trong điều kiện ngân sách
khó khăn thì khắc phục khó khăn để xây dựng được những phòng học mầm non
đủ an toàn, sạch sẽ, hợp vệ sinh. Đồng thời từng bước giải quyết những
hạn chế, bất cập về lương, đãi ngộ, tôn vinh giáo viên mầm non.
Một trong những vấn đề đối
với giáo viên nói chung, giáo viên mầm non nói riêng, là kết hợp hài hòa
giữa tuyển mới và đào tạo lại để khắc phục tình trạng tăng nhanh biên
chế giáo viên và tại một số địa phương đã xuất hiện tình trạng thừa giáo
viên phổ thông. Song song với đó là đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục mầm
non. Còn những bất cập gần đây như thiếu nhà trẻ mẫu giáo tại những vùng
có nhiều khu công nghiệp tập trung, tình trạng cơ sở mầm non chưa được
cấp phép thì cần tiếp tục hoàn thiện.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam |
|