Tộc họ phát triển mạnh, nhờ con cháu
học tập giỏi, biết đoàn kết thương yêu nhau, tạo điều kiện phát triển
trên các lĩnh vực văn hoá, xã hội, góp phần làm cho xã hội ngày càng
phát triển mọi mặt, bởi nơi đây là nguồn nhân tài, nhân lực, vật lực,
tạo tiền đề cho một xã hội không ngừng phát triển, nâng cao dân trí
tạo sức mạnh làm cho dân giàu, nước mạnh.
Với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, trong nhiệm kỳ 2005-2010, phong
trào khuyến học đang từng ngày được phát triển trong các thôn, khối
phố, thì các Tộc họ là nơi đang phát triển do Trung ương Hội phát động
từ năm 2003. Tính đến nay, việc vận động phát triển Chi hội Khuyến học
tộc họ chưa nhiều và chưa đồng đều trong huyện, nhưng những tộc họ đã
có thành lập tổ chức Chi hội Khuyến học đều thực hiện có tác động lớn
trong việc phát triển kinh tế văn hoá - xã hội. Như Tộc Nguyễn Tấn ở
thôn Vĩnh An, xã Tam Xuân 2; tộc Nguyễn Văn, tộc Võ Công thôn Vân
Thạch, tộc Bùi Văn, Tộc Huỳnh thôn Vân Trai, tộc Trần Công thôn Thọ
Khương ở xã Tam Hiệp; tộc Trần Văn, ở thôn Đông Xuân thuộc xã Tam
Giang, Tộc Nguyễn Tấn thôn Tịch Tây thuộc xã  xã Tam Nghĩa v.v…đã
nhiều năm liền tổ chức tổng kết, phát thưởng cho con cháu trong tộc
đạt danh hiệu học sinh khá, giỏi các bậc học từ Mầm non đến Đại học
hàng năm, có tác động lớn trong việc học tập của con cháu trong toàn
tộc rất đáng trân trọng. Trong số các Tộc họ Khuyến học nầy đã được
công nhận Tộc văn hoá. Nhiều tộc đã xây dựng tộc ước rất cụ thể, ghi
tên theo dõi vào sổ Gia phả các cháu thi đạt giải cao trong nhiều năm
qua như giỏi cấp tỉnh, cấp Quốc gia, Quốc tế v.v… và thi đỗ đạt cao
như đại học, thạc sĩ, tiến sĩ v.v…Trong số các Hội xã, thị trấn có
nhiều tộc-họ hoạt động có hiệu quả thiết thực. Trong số đó có Hội
Khuyến học xã Tam Hiệp đã thành lập được 11 Tộc họ, có 8/11 tộc họ đạt
danh hiệu Tộc họ văn hoá, dẫn đầu toàn huyện cả về số lượng cũng như
chất lượng. Nhiều Chi hội Khuyến học Tộc-họ ở Tam Hiệp đã thành lập từ
năm 2001 và tổ chức tổng kết, phát thưởng hàng năm có nề nếp rất đáng
trân trọng, điển hình như tộc Nguyễn Văn, tộc Bùi văn, tộc Trần Công
v.v…
       Minh chứng một vài Chi hội đã tổ chức tổng kết rất có nề nếp như: Chi
hội Khuyến học tộc Trần Công, thôn Thọ Khương thuộc xã Tam Hiệp, huyện
Núi Thành tổ chức lễ tổng kết 10 năm hoạt động Khuyến học và phát
thưởng cho các cháu trong diện học sinh giỏi, tiên tiến năm học
2009-2010.
       Buổi lễ có đại diện lãnh đạo Hội Khuyến học huyện, đại diện chính
quyền, đoàn thể trong xã, thôn; đại diện các tộc bạn, Hội đồng gia tộc
cùng con cháu toàn tộc đến tham dự.
 Báo cáo tổng kết 10 năm qua (2000-2010) Chi hội Khuyến học tộc Trần
Công không ngừng phát triển trong việc xây dựng tộc văn hoá kết hợp
với xây dựng phong trào Khuyến học-khuyến tài đạt hiệu quả thiết thực,
động viên con cháu trong tộc thi đua học tập tốt, giữ vững truyền
thống hiếu học và đạo đức làm người. Tổng kểt trong 10 năm về thành
tích học tập mỗi năm đã có từ 30 đến 40 cháu từ bậc Mầm non đến bậc
Đại học đạt danh hiệu tiên tiến và giỏi. Tính từ bậc Trung cấp trở
lên, trong 10 năm qua có 45 cháu đang theo học; trong đó có 1 tiến sĩ,
1 Thạc sĩ, 6 kỷ sư, 2 Kiến trúc sư, 1 Đại học quân sự, số còn lại là
Sinh viên đại học, cử nhân và Trung cấp các ngành. Riêng năm học
2009-2010 có 30 cháu học khá, giỏi từ bậc Mầm non đến THPT. Trong đó
có 17 cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi, 13 cháu đạt học sinh tiên
tiến.
Nhờ sự phấn đấu vượt khó của từng cháu cùng với sự quan tâm, động viên
chăm lo của Chi hội Khuyến học và Hội đồng gia tộc nên các hộ trong
tộc đều có tinh thần thi đua giúp nhau động viên con cháu đến trường
học tập tốt, có đạo đức tốt. Hàng năm các cháu trong tộc đều đến lớp
đúng độ tuổi 100% và cuối năm không một cháu nào vi phạm đạo đức,
không một cháu bỏ học giữa chừng.
Tộc Nguyễn Văn, thôn Vân Thạch thuộc xã Tam Hiệp tổ chức lễ tổng kết
năm học 2009-2010 các cháu trong tộc có nhiều cố gắng. thi đua học tập
với 32 cháu đạt thành tích tốt về đạo đức, giỏi và tiên tiến về văn
hoá từ bậc học Mầm non đến Đại học. Trong đó có 4/4 cháu đạt học sinh
tiên tiến ở bậc Trung học phổ thông, 2 cháu đạt học sinh giỏi 4 năm
liền ở bậc Trung học cơ sở, 1 cháu đạt học sinh giỏi cấp tỉnh, 4 cháu
đạt học sinh giỏi cấp huyện. Trong tộc có trên 80% đạt danh hiệu Gia
đình hiếu học, đặc biệt có 1 gia đình Hiếu học tiêu biểu vì có 4 con
đều thi đậu cả 3 trường: Trung cấp, cao đẳng và Đại học.
          Tộc Nguyễn Tấn, thôn Tịch Tây, xã Tam Nghĩa tổ chức lễ tổng
kết và phát thưởng 24 cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi các cấp, 19
cháu đạt danh hiệu tiên tiến, đặc biệt có 3 cháu đạt danh hiệu học
sinh giỏi cấp huyện, 5 cháu thi đỗ Đại học, có một cháu thi đỗ tiến
sĩ.
Trên đây là một vài tộc tiêu biểu cho thấy, các tộc họ tổ chức tổng
kết đều có đại diện lãnh đạo Hội Khuyến học huyện, đại diện chính
quyền, đoàn thể trong xã, thôn; đại diện các tộc bạn, Hội đồng gia tộc
cùng con cháu toàn tộc đến tham dự.
Nhờ sự phấn đấu vượt khó của từng cháu cùng với sự quan tâm, động viên
chăm lo của Chi hội Khuyến học và Hội đồng gia tộc nên các hộ trong
tộc đều có tinh thần thi đua giúp nhau động viên con cháu đến trường
học tập tốt. Nhờ vậy, nhiều năm liền các cháu trong mỗi tộc đều đến
lớp đúng độ tuổi 100% và cuối năm không một cháu nào vi phạm đạo đức,
không một cháu bỏ học giữa chừng.
Hàng năm, các tộc huy động nguồn quỹ khen thưởng rất phong phú, có tộc
huy động các hộ mỗi năm góp từ 20.000 đồng đến 50.000 đồng, có tộc
bằng tinh thần tự nguyện ủng hộ từ 100.000 đồng đến 500.000 đồng, có
tộc vận động các con cháu trong và ngoài nước mỗi năm gởi quà tặng cho
con cháu mình với giá trị hàng chục triệu đồng, góp phần không nhỏ
động viên, khuyến khích con cháu học tập tốt.
   Nhìn chung phong trào Khuyến học trong các dòng tộc là một trong
số những nhân tố quan trọng đã góp phần tích cực cho sự nghiệp trồng
người, từng bước phát triển, giúp con cháu tiến bộ mọi mặt, nhất là
đảm bảo việc học giỏi tăng thêm hàng năm, đạo đức khá, tốt đạt 100% và
đến lớp đúng độ tuổi đạt 100%, không một cháu nào bỏ học giữa chừng.
Qua mỗi lần tham dự tổng kết, chúng tôi nhận thấy mỗi tộc họ đều có kế
hoạch và hình thức hoạt động khác nhau, nhưng hầu hết đều không ngoài
mục tiêu là làm cho con cháu đều được đi học và quyết tâm vượt khó đến
nơi đến chốn, thành đạt, giáo dục mỗi cháu là con ngoan, trò giỏi,
cháu ngoan Bác Hồ, trở thành người công dân tốt giúp ích cho đời. Nếu
mỗi cháu trong tộc là một bông hoa, thì mỗi tộc là một vườn hoa và
toàn huyện có một rừng hoa khuyến học muôn sắc, góp phần làm cho phong
trào khuyến học huyện nhà mỗi ngày thêm phát triển, góp phần chăm lo
sự nghiệp trồng người theo mục tiêu của Đảng.
(Ảnh: Các cháu học giỏi nhận thưởng tại tộc Nguyễn Tấn, và tộc Trần
Công xã Tam Hiệp, N.Thành).