Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI nêu rõ: “Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập và tạo điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời”.

Việc triển khai xây dựng xã hội học tập ở TP. Hồ Chí Minh được Hội Khuyến học TP. Hồ Chí Minh tiếp tục thực hiện từ quyết định số 5070/QĐ-UBND ngày 15/10/2014, trong đó có nhiệm vụ “Duy trì củng cố và nâng cáo chất lượng hiệu quả hoạt động Trung tâm học tập cộng đồng, góp phần đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng”.

UNESCO quan niệm rằng Trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ) là cơ sở giáo dục không chính quy của phường, xã do cộng đồng thành lập và quản lý nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và phát triển cộng đồng thông qua việc tạo cơ hội học tập suốt đời của người dân trong cộng đồng. Trung tâm học tập cộng đồng là tổ chức giáo dục gắn bó thiết thực với người dân, đặc biệt là những người lao động nghèo không có điều kiện đến trường và rất ít có cơ hội học tập.

Đến nay, toàn thành phố đã có 319 TTHTCĐ đạt tỉ lệ 100%; 24 quận huyện đều đạt chỉ tiêu trên 80% xã, phường, thị trấn có TTHTCĐ ở cả 3 khu vực đô thị, vùng ven và nông thôn. Hiện có 108 TTHTCĐ có cơ sở riêng, 78 TTHTCĐ gắn với Nhà văn hóa, Thư viện, Bưu điện văn hóa xã, 84 TTHTCĐ gắn với trường học, còn lại gắn với Văn phòng Ủy ban nhân dân, cơ sở tôn giáo và Trạm y tế, 155 TTHTCĐ đã được kết nối mạng internet, 189 TTHTCĐ có máy vi tính. Các TTHTCĐ đã thu hút được người dân đến sinh hoạt và học tập. Năm 2008, với 113 TTHTCĐ đã huy động được 288.217 lượt người sinh hoạt, đến năm 2013, với 317 TTHTCĐ đã huy động được 1.344.438 lượt người ra sinh hoạt.
Tại TP. Hồ Chí Minh, trong 318 TTHTCĐ đã có 236 cán bộ Hội khuyến học tham gia Ban Giám đốc. Trong đợt khảo sát vừa qua, 87,5% cán bộ Hội khuyến học được hỏi ý kiến cho rằng việc cán bộ Hội tham gia làm Phó Giám đốc TTHTCĐ là phù hợp. Tuy nhiên, đợt khảo sát cũng cho thấy 66,6% nghĩ rằng không có thời gian do kiêm nhiệm quá nhiều việc và 87,5% nhận thấy có nhiều khó khăn trong điều phối, huy động sự phối kết hợp.

Từ khi được thành lập đến nay, trên địa bàn thành phố đã có một số TTHTCĐ hoạt động có hiệu quả, trong đó có sự tham gia tích cực của Hội Khuyến học. TTHTCĐ phường 15 – quận 4 tổ chức nhiều lớp học lien tục nhờ có vai trò nòng cốt của Hội Khuyến học phường phối kết hợp với các ban, ngành, đoàn thể, Hội đồng giáo dục phường. TTHTCĐ phường 14, quận 5 từ sự vận động của Hội khuyến học phường đã mở được các lớp học nghề cho nhân dân do các chuyên gia cư ngụ tại phường phụ trách và được chính các chuyên gia này tài trợ. TTHTCĐ phường 7 – quận Phú Nhuận đã cùng Hội khuyến học phường lập danh sách các  giáo sư, nhà giáo về hưu sẵn sàng tham gia các lớp học theo nhu cầu của nhân dân… TTHTCĐ Liên đoàn Lao động quận 1 cùng với Hội khuyến học quận khảo sát chi tiết nhu cầu học tập của người lao động từ các Công đoàn cơ sở và mở ra nhiều lớp học theo phương châm “cần gì học nấy”. TTHTCĐ xã Hưng Long, huyện Bình Chánh với quyết tâm của Đảng ủy, UBND xã và vai trò nòng cốt vận động phối hợp của Hội khuyến học xã đã tổ chức tốt các chuyên đề, mở các lớp học giúp đỡ bà con nông dân trong việc trồng trọt, hăn nuôi cũng như tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

Cùng với các ban ngành, đoàn thể, chi hội khuyến học ở khu phố và ấp cũng đã tích cực tham gia khảo sát, điều tra nắm bắt nhu cầu học tập của người dân trong cộng đồng. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện chưa đồng bộ nên vẫn chưa cập nhật kịp thời, đầy đủ, chính xác. Mặt khác, khi xác định được nhu cầu nhưng không kịp thời mới báo cáo viên thích hợp nên việc huy động dân đến sinh hoạt vẫn còn hạn chế. Đợt khảo sát cho thấy 87,5% người được hỏi ý kiến nhận thấy phương pháp dạy học chưa phù hợp, hấp dẫn người lớn tuổi.

TTHTCĐ là một thiết chế giáo dục được tổ chức tại khắp các địa bàn từ thành thị đến nông thôn, đáp ứng nhu cầu học tập của mọi người dân. Nơi dây sẽ tạo cơ hội và điều kiện cho người dân được học và học suốt đời, không ngừng nân cao hiểu biết, phát triển kỹ năng và tay nghề, nhờ đólàm thay đổi chất lượng nguồn nhân lực của đất nước. Như Hồ Chủ Tịch đã nói: “Học để biết phải trái, học để hành, để làm người, để phục vụ nhân dân và nhân loại”. Hội khuyến học là tổ chức hội quần chúng không những có mục đích bảo vệ cho quyền lợi của hội viên mà còn khuyến khích mọi người học tập nghĩa là thúc đẩy sự hoàn thiện của con người thông qua việc học tập. Do đó, Hội khuyến học có vai trò quan trọng trong việc duy trì và củng cố TTHTCĐ. Tuy nhiên, thời gian qua Hội chưa làm được nhiều, sắp tới, các cấp Hội khuyến học thành phố sẽ cố gắng đa dạng hóa sự tham gia của mình trong tinh thần đa dạng hóa hoạt động của các TTHTCĐ trên địa bàn thành phố.

Nguyễn Huy Cận
Chủ tịch Hội Khuyến học TP.Hồ Chí Minh