Bữa ăn trưa của học sinh bán trú xã Trạm Tấu, huyện Trạm Tấu (Yên Bái).

Vượt dốc cao, qua cầu bản chúng tôi đến điểm trường bán trú Mông Si, xã Bản Mù, huyện Trạm Tấu, một huyện nghèo nhất nước thuộc tỉnh Yên Bái giữa buổi trưa. Bữa ăn trưa tập trung của học sinh có bí đỏ làm canh, thịt băm sốt cà chua bên nồi cơm nóng nghi ngút khói. "Thế này là hơn nhiều ở nhà rồi, bác à"- mấy học sinh nói thật thà.

Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Trạm Tấu, thầy giáo Phạm Mạnh Tưởng cho biết: Mấy năm trước, cứ vào đầu năm học, nỗi lo nhất là sĩ số đến lớp không ổn định. Chúng tôi phải đến từng nhà vận động bố mẹ đưa con tới lớp. Sau khi có Quyết định 85/2010/QĐ-TTg về một số chính sách hỗ trợ học sinh bán trú và phổ thông dân tộc bán trú, học sinh được hỗ trợ tiền ăn trưa, thì tình hình khá hơn. Nhưng thực tế lại "vấp" phải số học sinh diện không bán trú, không thuộc diện hỗ trợ, vì nhà gần (dưới 4 km) không được ăn trưa tại lớp. Vậy là, các thầy giáo, cô giáo đứng lớp đã vận động mỗi người góp ít nhất 30 kg gạo, lo bữa ăn trưa cho học sinh, với mục tiêu ban đầu là giữ chân bọn trẻ, sau là xóa đi sự mặc cảm con trẻ trong bình đẳng chính sách.

Không để các thầy giáo, cô giáo dùng lương của mình nuôi học sinh mãi, Huyện ủy Trạm Tấu quyết định vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân và các nhà hảo tâm trong huyện xây dựng "kho thóc khuyến học". Tùy điều kiện, mỗi hộ dân ủng hộ ít nhất 15 kg thóc; mỗi cán bộ, đảng viên ủng hộ ít nhất một ngày lương; các tổ chức, doanh nghiệp tùy tâm ủng hộ thêm. Năm học 2012- 2013 đã vận động ủng hộ được hơn 257 triệu đồng và hơn 20 tấn thóc; năm học 2013-2014 cũng vận động ủng hộ được hơn 181 triệu đồng và hơn tám tấn thóc. Qua đó, năm học 2012- 2013 có 1.425 học sinh được hỗ trợ tiền ăn trưa với tổng số hơn 78 triệu đồng và hơn 16 tấn thóc; năm học 2013- 2014 có 1.165 học sinh được thụ hưởng gần 88 triệu đồng và gần 11 tấn thóc. Nhờ có kho thóc khuyến học, tình trạng bỏ học của học sinh chấm dứt hẳn; học sinh bán trú được ăn bữa trưa đầy đủ chất dinh dưỡng, yên tâm học tập.

Phó Chủ tịch UBND xã Trạm Tấu Mùa A Páo chia sẻ: Trạm Tấu còn hơn 70% số hộ đồng bào dân tộc thiểu số thuộc diện nghèo, hằng năm Chính phủ vẫn phải trợ cấp cứu đói vào vụ giáp hạt. Kho thóc khuyến học được đặt ngay trong trường học, nhiều tải thóc chất lên nhau, ước còn hơn ba tấn. Cả xã có hơn 500 học sinh học ở sáu điểm trường như Mo Nhang, Tấu Trên, Tấu Giữa, Tấu Dưới, km 14... nhu cầu thóc cần xay xát hằng tháng đến đâu, nhà trường cùng UBND xã xuất kho chi đến đấy, minh bạch và giám sát chặt choe, cho nên không bị thất thoát.

Phong trào xây dựng kho thóc khuyến học ở Trạm Tấu đáng được nhân rộng ra nhiều địa phương khác, nhất là vùng Tây Bắc. Kho thóc khuyến học đã và đang tạo động lực giữ học sinh đến lớp, tạo nguồn cán bộ cơ sở ở vùng cao còn nhiều khó khăn, để học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số được no cái bụng, ấm cái chữ, chắp thêm ước mơ tương lai.